Uit: Tips en Weetjes over trainingsacteren 43

Mijn vak is het mooiste vak dat ik me kan voorstellen. Ik kom op verschillende plaatsen in Nederland, van toplocaties in het bos tot kleine zaaltjes in een drukke stad. Ik reis door heel het land en ontmoet heel verschillende mensen. Daar hou ik van. Het doet een beroep op mijn vermogen om mij in te lezen en - leven.

In de trainingen kom ik heel veel verschillende deelnemers tegen. Het zijn ook verschillende soorten trainingen waar ik aan mee werk, dus gek is dat niet.

Toch zijn er mensen die opvallen. Mensen die anders reageren dan je verwacht.

Een cursist vertelde dat hij door zijn baas naar deze cursus effectief leidinggeven was gestuurd. Hij vertelde dat hij veel leerde en was positief over de cursus. In de oefensituatie die hij met mij zou doen, vertelde hij moeite te hebben met een collega. Diegene was slordig, te gemakkelijk met afspraken en kwam altijd met veel bombarie binnen, maar echt goed werken ho maar. Hij wilde oefenen hoe hij deze persoon kon aanspreken. Ik vroeg welk effect hij wilde bereiken. "Ik wil dat hij opdondert", kwam uit zijn tenen.

Een oefengesprek in deze setting is bedoeld om nieuw geleerd gedrag te oefenen, zonder dat er schade berokkend kan worden. Zo is het opgezet. "ik wil dat hij opdondert" klinkt niet als een effectieve manier om een gedragsverandering te bewerkstelligen. We praatten door. Waarom maak je deze keus? Vanuit welke gedachte ga je dan het gesprek in? Waarom kies je voor dit effect. "Dan heb ik er geen last meer van" was zijn heldere argument.

Er is iets afwijkends.

Mijn gedachten gingen als razende tekeer. Er is iets afwijkend aan de manier waarom deze deelnemer reageert. Het correspondeert niet met de aangereikte methodes, met de insteek van de opleiding. Andere deelnemers vallen stil, waar ze eerder elkaar hielpen. Ik ben hier als trainer/acteur, dus ik heb geen back-up van iemand die de deelnemer al langer kent en ook in de voorbespreking zijn geen specifieke dingen genoemd. Overgelaten aan mijn intuitie, daar zit ik dan.

Ik heb tijd met deze deelnemer om te onderzoeken wat er gaande is. Zijn tactiek zou zijn om keihard te confronteren, te negeren, en die persoon belachelijk te maken. Ratel ratel ratel in mijn hoofd. Wat hij er mee bereikt? Dat ie weg gaat, want ik zou ook niet willen blijven dan. En dat zou hem opleveren dat hij geen last meer heeft van deze voor hem lastige collega. Ik noem het woord pesten, zo klinkt het voor mij. "Nou en? Als ie daardoor weg gaat kan ik weer in rust werken. Hij komt altijd te laat, is dan enorm druk, praat de oren van het hoofd, zo kom ik nergens". Een stortvloed van argumenten die zijn insteek kracht bijzetten.

Pffft. ik word stil en denk na: rechtlijnig, kort door de bocht, niet inlevend, last van veel geluid, last van onrust, last van afgeleid worden... ik vermoed iets met autistisch spectrum. Dat zou veel verklaren van wat ik hoor. Gelukkig heb ik daar wat ervaring mee. Ik waardeer hem om zijn directheid (zeg niets over wat hij inhoudelijk zegt) en geef aan dat zijn werkgever misschien wat minder blij zou zijn met zo'n actie? "Ja. Daarom moest ik ook naar deze cursus".

Ah! 

Het lukt me om met deze deelnemer de link te leggen naar wat hij in de opleiding geleerd heeft. Hoe hij dat kan toepassen en hoe hij dan zelf invloed uitoefent op het gedrag van de collega zodat het kan veranderen. We hebben het zelfs kunnen oefenen in het rollenspel en hij was verbaasd over wat er gebeurde. In de evaluatie gaf hij aan dat hij veel geleerd had, vooral van het rollenspel. Dat had hij niet gedacht vooraf.

Mijn belangrijkste les voor mezelf: blijf luisteren en je afvragen wat je nou echt waarneemt. Durven benoemen wat je opvalt. Geen oordeel, gewoon nieuwsgierig zijn. Dat is de prettige vrijheid die ik soms ervaar in mijn vak. Ik kan dingen aanraken, zichtbaar maken, benoemen die vaak onbesproken blijven. En dat is effectief een gesprek begeleiden zodat er altijd iets te leren is.

Wat een mooi vak, toch?