Ik schreef al eerder een blog over rollenspelen. Het is een belangrijk onderdeel van mijn werk. Niet iedere deelnemer staat te springen als ze in een training een rollenspel moeten doen. Ik snap dat wel. Er komt iemand binnen die je niet kent, dat is een actrice. Wat kan je verwachten van een actrice? Die speelt toch toneel? En toneel is toch niet het echte leven? 

Soms vragen deelnemers waar ze mij van zouden moeten kennen, en dan doelen ze op televisie of film. Dat is toch het werk van een actrice? Ja, op televisie en in de film zie je actrices. Ik ben trainingsactrice, en los van of ik daarnaast ook wel eens heb gewerkt voor televisie en film, is dat niet het werk waarvan ze mij zullen kennen. Ik doe rollenspelen.

"Nou daar heb ik totaal geen zin in"

Er zijn deelnemers die helaas slechte ervaringen hebben met rollenspelen. Een onveilige oefensituatie, door een acteur die de deelnemer niet heeft kunnen laten ervaren in het leren, maar ervaren dat iets lastig is. En dat is jammer. 

Ik heb rollenspelen altijd leuk gevonden. Tijdens mijn opleiding oefende ik met studiegenoten hoe we gesprekken moesten voeren met ouders, ik leerde voor onderwijzeres. Ik dook echt in de rollenspelen, was soms een lastige ouder, soms een bange, soms een nieuwsgierige. Die rollen vond ik het leukst. De andere kant, het oefenen van het gesprek met een medestudent die dan de ouder spelen vond ik minder leuk. Terwijl daar mijn leren zat maar dat terzijde. Ik was meer bezig met of ik de 'ouder' wel geloofwaardig vond. Dat maakte voor mij het oefenen lastig. Als ik geen geloofwaardige ouder tegenover me had ging ik een rol spelen. De rol van de wijze en verstandige onderwijzeres die alles het beste weet natuurlijk. Maar of ik dan oefende? ik weet het niet. 

Ik denk daar wel eens aan als ik een deelnemer voor me heb die "er totaal geen zin in" heeft. Ik realiseer me hoe belangrijk het is wat ik aanbied, hoe ik in het rollenspel speel, om diegene veilig te laten oefenen. Dat maakt me soms ook kwetsbaar. Als ik net dingen niet goed aanvoel kan ik de oefensituatie onveilig maken. 

Ik kan al acteren

Ooit zei een vriendin van me, die ook actrice is: "interessant dat trainingsacteren. Dat wil ik ook wel doen." Ik gaf haar informatie over waar ik zelf ben opgeleid, en ze schreef zich in. Ze leerde over trainingsmodellen, rollenspelen, agressie, assesment, feedback, helicopterview, in de rol... uit de rol, en nog veel meer. Alles wat bij mijn vak hoort. Een rol spelen kon ze wel, absoluut. Ik heb met haar samengewerkt in een theaterstuk en dat was telkens een feestje. Daar hadden we het ook over, want, zo zei ze, ik kan al acteren, dus hoe moeilijk kan het zijn om dan trainingsactrice te worden?

Na een paar cursusdagen stopte ze. "Dit is toch niet iets voor mij". Ze wilde graag rollen spelen, maar niet in rollenspelen. In een rollenspel sta je ten dienste van de deelnemer. Tijdens je spel beschouw je wat er gebeurt, schakel je naar wat de deelnemer nodig heeft om te oefenen, en onthoud je wat er gebeurt voor de feedback. Dat is veel meer dan het spelen van een rol. Zij vond het niets. Zij wil een rol spelen waarbij ze er helemaal in kan duiken, alleen vanuit haar personage hoeft te reageren, los mag gaan zonder rekening te houden met leerdoelen. Dat is haar rol, haar spel. Een rollenspel zoals ik doe nee, daar zou ze een hekel aan krijgen. Omdat het dan niet om haar draait. En dat bedoel ik niet dat ze ijdel, arrogant of zelfingenomen is, maar dat hoort bij het werk van een actrice: speel je personage vol overtuiging en daar moet dan alles om draaien. Omdat het anders niet klopt. 

En zo hoort het.

Ik denk daar wel eens aan als ik werk. Aan hoe lastig ik het vond als iemand tegenover mij geen goede rol speelde. En ook als iemand vooral een toneelrol van het rollenspel maakte. Aan hoe belangrijk het is dat ik zuiver ben in mijn spel. Dat het ook kwetsbaar is, want ik hoef maar iets verkeerd te zeggen of verkeerd aan te sluiten en de deelnemer krijgt niet de kans te oefenen wat hij wil oefenen. De situatie wordt dan onveilig en deelnemers kunnen een hekel aan rollenspelen krijgen. Dat wil ik ten alle tijden voorkomen, want uiteindelijk levert het zoveel op als je ervarend mag leren! Het is een vak, en zo ga ik er ook mee om. 

Trainingsacteren, mijn vak, waar helaas soms hard gewerkt moet worden om vertrouwen te winnen en veiligheid te bieden om te kunnen oefenen. Want een hekel hebben aan rollenspelen, dat vind ik jammer. En niet nodig.