In je hok?
Uit Tips en Weetjes over Trainingsacteren 54
Ik volgde een training de dynamiek tussen introvert en extravert.
De titel geeft de schijnbare tegenstelling aan. Introvert en extravert zijn twee aparte types. Een van de deelnemers zei niet van hokjes te houden, ieder mens is uniek. En toch zat ze bij deze training. Dat is mooi, want de trainster begon met zeggen dat niets zo zwartwit is. ("Mag ik dat zo zeggen?" fluistert een stemmetje in mijn hoofd "Of is dat ook iets met een hokje?").
Het begrip "hokjesdenken" heeft een negatieve bijsmaak. is dat terecht? Kijk eens naar hoe Professor Wigboldus daar tegen aan kijkt: Waarom is hokjesdenken juist goed?
Door te categoriseren wordt de wereld overzichtelijk en duidelijk. Ik schrijf dit in het kader van de training die ik noemde. Als we ons bewust zijn van verschillen tussen mensen, zonder dat als een oordeel te zien maar als een verheldering van wie we zien, dan maken we het contact persoonlijker.
Ik begrijp mijn collega volledig als ze zegt dat ieder mens uniek is. Toch is het goed om soms vanuit ons bekende categorieen te denken. Wat is bijvoorbeeld verschil tussen een introvert en een extravert? Er blijkt al verschil in de hersenen te zijn in de route waarop informatieverwerking verloopt. Bij een introvert persoon is de basisspanning in het brein hoger, waardoor zij minder prikkels van buiten nodig hebben en dus snel overprikkeld zijn, en veel actie uit zichzelf kunnen halen. Bij overprikkeling hebben zij de stilte en het alleen zijn nodig om op te laden.
Extraverte personen hebben meer prikkels nodig om tot dezelfde basisspanning in het brein te komen dan introverte personen. Ze hebben meer dopamine nodig en zoeken daarom meer prikkels en spanning op. De route van informatieverwerking is korter en loopt dichter bij de zintuigen. Nieuwe activiteiten geven juist fijne spanning. Extraverte personen verwerken informatie dus via een andere en kortere route, en richten hun aandacht meer naar buiten. Al pratende zetten ze hun gedachten op een rij. Introverte mensen hebben er eerst over nagedacht voordat ze wat zeggen.
Je bent niet je type. Een introvert kan ook uitgelaten en vol in de actie zijn. Een extravert kan ook stil en afwachtend zijn. De eerste zal een dag later volledig moeten opladen, de ander laadt weer op door weer van zich te laten horen. Beide is goed.
Het maakt voor mij duidelijker waarom een introvert persoon sneller overprikkeld is dan een extravert persoon. Door dit te weten geef ik mezelf de kans meer aan te sluiten op wat de ander nodig heeft, en daarmee maak ik het voor mezelf makkelijker in gesprek. Ik hoef geen zorgen te hebben als iemand even stil is. Ik hoef niet geirriteerd te raken van het geratel van de ander. Ook de ander mag mij even denkruimte geven, of juist mijn gedachtes en meningen hardop laten ontstaan. Ik zit er een beetje tussenin, afhankelijk van waar en bij wie ik ben. Ambivert heet dat, weet ik nu.
Geef mij maar hokjes. ze helpen me mijn wereld te kunnen overzien. Maar ook: zeg het tegen me als ik jou in een hokje lijk te willen stoppen waar jij je niet thuis voelt. Want dat is wat die negatieve bijsmaak veroorzaakt. Daar wil ik ver van blijven.