Blinde vlekken
Uit Tips en Weetjes over Trainingsacteren 14;53
In onze communicatie komen we soms op een punt dat we maar niet snappen waarom iets niet werkt, terwijl we zo vaak proberen duidelijk te maken wat er moet gebeuren. Het kan dan heel frustrerend zijn als mensen achteraf zeggen dat ze dat al hadden zien aankomen. Dat ze aan jou al gezien hadden dat het … , dat je altijd al…. dat het typisch iets voor jou is om… . Nog frustrerende is dat je het pas achteraf hoort, omdat je niet wist dat jij dat altijd zus of zo deed. Niet bewust is elk geval.
We spreken dan over blinde vlekken. Anderen zien dingen die jij doet, terwijl je dat zelf miet in de gaten hebt.
Ons bewuste en onbewuste gedrag is interessant, vind ik. Er is heel veel wat ik weten over mezelf en er zijn ook dingen waar ik me niet van bewust ben, terwijl het anderen wel opvalt: de blinde vlekken.
Dit principe van bewust en onbewust gedrag, waaronder de blinde vlekken vallen, wordt helder uiteengezet in het Johari-venster. Misschien is het al bekend, maar toch:
Het Johari-venster, vaak ook aangeduid met de Engelse term "Johari window" is een model gecreëerd door Joseph Luft en Harry Ingham in 1955. De naam "Johari" is afgeleid uit hun namen.
Het venster geeft als het ware een inkijkje in hoe we onszelf kennen en laten kennen.
De dingen die we weten en die anderen mogen weten horen bij de open/vrije ruimte. Daar zitten geen geheimen, dat laten we zien, daar praten we over, het is bekend terrein. Je weet in de vrije ruimte wat je laat zien en de ander weet wat hij kan verwachten. Ik ben zelf bijvoorbeeld kritisch en anderen weten dat ook.
Er zijn ook dingen die je van jezelf weet, maar die je niet aan anderen wilt laten zien. Ik hou deze zaken voor mezelf in het verborgen gebied. Het hoeven geen grote geheimen te zijn en hier is het lastiger om een voorbeeld over mezelf te geven. Als ik dat doe, verplaats ik het namelijk naar de vrije ruimte.
Ik heb ook het Onbekende gebied waar iets zit wat ik nog niet ontdekt heb, en mijn omgeving ook niet. De voor mij en mijn omgeving onbewuste redenen waarom ik dingen doe. Hier KAN ik dus echt geen voorbeeld bij geven.
Bij de blinde vlekken is het gebied voor mij onbekend. Anderen kunnen dit wel opmerken. Ik kan een alleen een voorbeeld geven door iets te noemen wat inmiddels geen blinde vlek meer is: als ik nadenk trek ik soms mijn wangen naar binnen. Ik wist niet dat ik dat deed tot iemand tegen me zei: “jij trekt altijd je wang naar binnen als je nadenkt.” Ik weet nu dat ik het doe, de ander weet het ook dus beland dit gedrag in de vrije ruimte. Of ik nog meer heb? Geen idee, vertel je het me?
In mijn werk als trainingsacteur wil het wel gebeuren dat ik blinde vlekken bij deelnemers zichtbaar maak. Als ik feedback geef, benoem ik gedrag dat mij opviel, terwijl dat voor de deelnemer mogelijk nog een blinde vlek was. Dat is een kwetsbaar gebeuren. Inzicht krijgen in wat je doet, kan een wereld van verschil maken in hoe je tegen dingen aankijkt.
Een voorbeeld: iemand die zichzelf als een winnaar ziet – “ik ben succesvol” – kan als blinde vlek onoprechtheid hebben: hij vertaalt alles positief en succesvol naar zijn kant maar de ander ziet ook de andere kant en ervaart het als onoprecht gedrag. Het kwetsbare is dat wanneer hij zicht krijgt op deze blinde vlek, dit gevolg kan hebben voor zijn succesverhaal. En dat kan dan invloed hebben op het werkelijke succes.
Als je vaak tegen dezelfde dingen aanloopt en je weet niet waardoor dingen niet gaan zoals je zou willen kan het zijn dat je een blinde vlek hebt. Door feedback te vragen op wat je doet kan je blinde vlekken openen en daarmee je kans om dingen anders te gaan doen vergroten. Immers: als je doet wat je altijd gedaan hebt krijg je wat je altijd hebt gekregen. Wil je het ander, probeer dan je blinde vlekken te ontdekken.
Wanneer was het de laatste keer dat jij een blinde vlek ontdekte en … wat was het?
